بررسی‌های پایگاه داده‌های باز ایران از شمار مسجدهای فعال در ایران و مقایسه آن‌ با تعداد کل بیمارستان‌ها نشان می‌دهد که تعداد مسجدها دست‌کم ۵۵ برابر تعداد بیمارستان‌های دولتی و نیمه‌دولتی و خصوصی است.

بر مبنای این گزارش، که با استناد به آمارهای رسمی در ایران تهیه شده است، «امکان دسترسی به مسجدها دست‌کم در سه استان ایران بیش از دسترسی به مدرسه‌ها، و در دو استان، بیش از امکان دسترسی به بیمارستان است».  

آمار دقیق و قطعی از تعداد مسجدها در ایران در دست نیست، اما برآوردها و ارزیابی‌های نهادهای مذهبی و تبلیغاتی، از جمله «بنیاد هدایت»، از فعالیت ۵۵ تا ۷۹ هزار مسجد در سراسر کشور خبر می‌دهد.

 بنیاد هدایت خود را موسسه‌ای خصوصی معرفی می‌کند، حال‌ آنکه رئیس هیئت امنای آن رئیس سازمان تبلیغات اسلامی است، یعنی نهادی حاکمیتی که زیرمجموعه نهادهای زیر نظر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی است. این بنیاد، که مطابق با ماموریت جدید سازمان تبلیغات اسلامی متولی رسیدگی به امور مسجدها است، در سال ۱۴۰۰ اعلام کرد که ۵۴ هزار و ۷۷۰ مسجد فعال در سراسر ایران وجود دارد.

از این میان، دو هزار و ۷۶۶ مسجد بسیار فعال، حدود ۲۰ هزار مسجد فعال، بیش از ۱۶ هزار مسجد نسبتا فعال، نزدیک به ۹ هزار مسجد با فعالیت کم، و بالغ‌ بر شش‌هزار مسجد غیرفعال ارزیابی شدند. مبنای درجه‌بندی فعالیت مسجدها دقیقا مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد منظور از فعالیت، اجرای منظم برنامه‌های مذهبی و تبلیغاتی و فرهنگی در مسجد باشد.

گزارش بنیاد حکومتی هدایت نشان می‌دهد که استان‌های اصفهان، خراسان رضوی، مازندران، کرمان، و فارس با داشتن بیش از سه هزار مسجد، بیشترین تعداد مسجد را در سراسر کشور دارند. از سوی دیگر، استان‌های البرز، قزوین، زنجان، و ایلام با کمتر از ۵۰۰ مسجد، کمترین تعداد مسجد را در میان استان‌های کشور دارند.

چنانچه این گزارش مبنای بررسی میزان دسترسی شهروندان به مسجد قرار بگیرد، این نتیجه حاصل می‌شود که متوسط میزان و امکان دسترسی حداقلی به مسجد در کل کشور ۲.۶۵ مسجد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است.

با این حال، میزان دسترسی در استان‌های کشور یکسان نیست. برای نمونه، استان خراسان جنوبی، با رکورد ۲۶۴ مسجد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، بیشترین میزان دسترسی به مسجد را در سراسر کشور دارد. استان‌های مرکزی و یزد و اردبیل در رتبه‌های بعدی قرار دارند. همچنین، در میان ۳۱ استان ایران، دسترسی شهروندان استان‌های البرز و تهران و قزوین به مسجد کمتر از دیگر نقاط کشور است.

این میزان دسترسی به مسجد در سراسر ایران اگر با میزان دسترسی شهروندان به مدرسه و بیمارستان مقایسه شود شایان توجه است. تازه‌ترین آمارهای رسمی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که شمار مدرسه‌های ابتدایی و متوسطه اول و متوسطه دوم در سراسر کشور حدود ۱۱۴ هزار مدرسه است. تعداد کل بیمارستان‌های خصوصی و دولتی نیز کمی بیشتر از هزار است. شمار کل تخت‌های فعال بیمارستانی نیز به ۱۴۱ هزار می‌رسد.

در تفکیک استانی برای مقایسه میزان دسترسی به مسجد با میزان دسترسی به مدرسه‌ و بیمارستان‌ با اعداد و ارقام عجیبی مواجه می‌شویم. به‌عنوان‌ مثال، میزان دسترسی به مدرسه در استان چهارمحال و بختیاری کمی بیشتر از ۱۸۸ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است. میزان دسترسی به بیمارستان در این استان نیز کمی بیش از ۱۸۱ به ۱۰۰ هزار است. اما میزان دسترسی به مسجد در همین استان از ۱۰۴ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر فراتر می‌رود.

بررسی وضع استان‌ها نشان می‌دهد که در سه استان خراسان جنوبی و یزد و مرکزی، دسترسی به مسجد بیشتر از دسترسی به مدرسه و در دو استان خراسان جنوبی و مرکزی، میزان دسترسی به مسجد بیشتر از دسترسی به تخت بیمارستانی است. ضمن اینکه گزارش‌ها آشکار می‌کند که بسیاری از بیمارستان‌ها و مدرسه‌ها فرسوده‌ و فاقد امکانات ضروری‌اند.

پیش‌تر، ابوالقاسم دولابی، نماینده ویژه ابراهیم رئیسی، افشا کرده بود که از بین حدود ۷۵ هزار مسجد در ایران، درهای ۵۰ هزار مسجد بسته‌ است و فعالیتی ندارند.

دولت‌های جمهوری اسلامی در لایحه بودجه هر سال مقادیر هنگفتی از بودجه عمومی کشور را به بیش از ۴۳ نهاد مذهبی و تبلیغاتی حاکمیتی داده‌اند. این رقم در سال جاری نزدیک به هشت هزار میلیارد تومان بوده است.